درک Context در مدلهای زبان بزرگ (LLM): راهنمای جامع
با مفهوم Context در مدلهای زبان بزرگ (LLM) آشنا شوید: تعریف، اهمیت، انواع Context (کوتاهمدت و بلندمدت)، محدودیتهای پنجره Context و تکنیکهای مدیریت آن.
۱۴۰۴/۵/۱۳12 دقیقه0 بازدید
{"title":"درک Context در مدلهای زبان بزرگ (LLM): راهنمای جامع","description":"با مفهوم Context در مدلهای زبان بزرگ (LLM) آشنا شوید: تعریف، اهمیت، انواع Context (کوتاهمدت و بلندمدت)، محدودیتهای پنجره Context و تکنیکهای مدیریت آن.","date":"2025-08-04T00:00:00.000Z","author":"تیم راهیانا","category":"articles","tags":["هوش مصنوعی","مدل زبان بزرگ","Context","Prompt Engineering","RAG"],"readTime":"12 دقیقه","image":"/images/blog/compressed/understanding-context-in-llms-hero.webp","imageAlt":"تصویری مفهومی از درک Context در مدلهای زبان بزرگ LLM"}
مدلهای زبان بزرگ (LLM) مانند GPT-4 و Claude 3، انقلابی در نحوه تعامل ما با فناوری ایجاد کردهاند. قلب تپنده این قابلیتها، مفهوم Context است. Context به تمام اطلاعاتی اشاره دارد که مدل برای درک درخواست کاربر و تولید پاسخ مناسب به آن نیاز دارد.
تعریف Context و اهمیت آن
Context به تمام اطلاعات ورودی (Prompt) اشاره دارد که به مدل داده میشود تا بر اساس آن، پاسخ تولید کند. این اطلاعات میتواند شامل سؤال کاربر، مکالمات قبلی، دستورالعملهای خاص، مثالها، یا اسناد مرجع باشد.
اهمیت Context:
درک دقیقتر: به مدل کمک میکند تا نیت واقعی کاربر را درک کند و از ابهام جلوگیری کند.
تولید پاسخهای مرتبط: باعث میشود پاسخها از نظر معنایی با موضوع اصلی مرتبط و منسجم باشند.
دنبال کردن دستورالعملها: دستورالعملها و محدودیتها بخشی از Context هستند که مدل برای پیروی از آنها به آن نیاز دارد.
شخصیسازی: با ارائه Context مربوط به کاربر، میتوان پاسخهای مدل را شخصیسازی کرد.
انواع Context: کوتاهمدت و بلندمدت
۱. Context کوتاهمدت (Short-term Context)
این نوع Context به اطلاعاتی اشاره دارد که مستقیماً در پنجره ورودی (Context Window) مدل در یک تعامل واحد قرار میگیرد و شامل موارد زیر است:
دستورالعملها (Instructions): آنچه از مدل میخواهید انجام دهد.
اطلاعات ورودی (Input Data): متنی که مدل باید روی آن عملیات انجام دهد.
مثالها (Few-shot Examples): نمونههایی برای کمک به درک الگو.
تاریخچه مکالمه (Conversation History): پیامهای قبلی در یک مکالمه جاری.
ویژگیها:
محدودیت اندازه: توسط "پنجره Context" مدل محدود میشود.
پردازش مستقیم: اطلاعات مستقیماً توسط مدل پردازش میشود.
فرار (Ephemeral): پس از اتمام درخواست، "فراموش" میشود.
این نوع Context به اطلاعاتی اشاره دارد که فراتر از یک درخواست واحد است و برای حفظ دانش در طول زمان استفاده میشود.
دانش پایه (Knowledge Base): مجموعهای از اسناد و دادهها.
حافظه کاربر (User Memory): اطلاعات مربوط به ترجیحات و تاریخچه کاربر.
ویژگیها:
اندازه نامحدود: به اندازه پنجره Context محدود نیست.
بازیابی (Retrieval): با استفاده از تکنیکهایی مانند RAG (Retrieval-Augmented Generation)، بخشهای مرتبط بازیابی و به Context کوتاهمدت تزریق میشوند.
پایداری (Persistent): اطلاعات ذخیره و نگهداری میشوند.
محدودیتهای Context Window
هر LLM دارای یک پنجره Context با اندازه محدود است که چالشهایی را ایجاد میکند:
هزینه: پردازش Contextهای طولانی پرهزینه است.
تأخیر (Latency): پردازش Contextهای طولانی به زمان بیشتری نیاز دارد.
"گم شدن در Context" (Lost in the Middle): مدل ممکن است اطلاعاتی را که در میانه Context قرار دارند، نادیده بگیرد.
تکنیکهای مدیریت Context
برای مدیریت این محدودیتها، از تکنیکهای مختلفی استفاده میشود:
۱. خلاصهسازی (Summarization)
خلاصه کردن بخشهای قدیمیتر یا کمتر مرتبط یک مکالمه طولانی برای جا دادن آن در پنجره Context.
مزایا: کاهش اندازه Context و حفظ اطلاعات کلیدی.
معایب: احتمال از دست رفتن جزئیات مهم.
۲. بازیابی (Retrieval-Augmented Generation - RAG)
این تکنیک به LLM اجازه میدهد تا به دانش خارجی دسترسی پیدا کرده و آن را در پاسخ خود به کار گیرد.
مزایا: دسترسی به دانش نامحدود و بهروز، کاهش "توهم" (Hallucination).
معایب: پیچیدگی پیادهسازی.
۳. فیلتر کردن و برش (Filtering and Truncation)
حذف اطلاعات غیرضروری یا برش Context برای جا دادن آن در پنجره.
مزایا: سادگی و کاهش سریع اندازه Context.
معایب: خطر از دست دادن اطلاعات مهم.
۴. استفاده از مدلهای با پنجره Context بزرگتر
مدلهای جدیدتر با پنجرههای بزرگتر میتوانند نیاز به تکنیکهای پیچیده مدیریت Context را کاهش دهند.
مزایا: سادهسازی معماری و بهبود درک Contextهای طولانی.
معایب: هزینه بالاتر و احتمال وجود چالش "گم شدن در Context".
نتیجهگیری
درک عمیق مفهوم Context و تسلط بر تکنیکهای مدیریت آن، برای هر کسی که با LLMها کار میکند، ضروری است. با بهکارگیری استراتژیهای مناسب، میتوانیم از پتانسیل کامل این مدلهای شگفتانگیز بهرهمند شویم و تجربههای کاربری بینظیری را خلق کنیم.
#هوش مصنوعی
#مدل زبان بزرگ
#Context
#Prompt Engineering
#RAG
ادغام هوش مصنوعی و API: راهنمای ساخت برنامههای هوشمند و متصل
چگونه ادغام هوش مصنوعی و APIها به ساخت برنامههای هوشمندتر و کارآمدتر کمک میکند؟ با الگوهای رایج معماری و کاربردهای واقعی این ادغام آشنا شوید.